Yapay zeka ve analitik şirketi SAS’ın bir yıl önce sorumlu inovasyon çalışmalarını başlatmasından bu yana dünya yapay zeka alanında eşi benzeri görülmemiş gelişmelere tanık oldu. Tüm bu hızlı değişimlerin ortasında SAS, Hollanda’da ilk örneklerden olan etik yapay zeka sağlık laboratuvarı da dahil olmak üzere müşterilerine güvenilir yapay zeka sunma konusundaki çabalarını artırdı. SAS ayrıca İyilik için Veri (Data for Good) programının entegrasyonuyla Veri Etiği Uygulamasını genişletti ve şirketin yalnızca yapay zekanın risklerine değil, dünyayı iyileştirme potansiyeline de dikkat çekti.
SAS, sorumlu inovasyon taahhüdünün bir parçası olarak, farklı sektörlerde yapay zekayı etik sınırlar içinde uygulamanın yollarını keşfetmek üzere küresel ölçekteki kuruluşlarla iş birliklerine gidiyor. Bunun yakın geçmişteki bir örneği SAS’ın iki Hollandalı kuruluşla yaptığı iş birliği oldu: Avrupa’nın önde gelen akademik hastanelerinden biri olan Erasmus Üniversitesi Tıp Merkezi (Erasmus MC) ve TU Delft Dijital Etik Merkezi’ne ev sahipliği yapan Delft Teknoloji Üniversitesi (TU Delft). Üç kuruluşun bir araya gelmesiyle sağlık hizmetlerinde sorumlu ilk etik yapay zeka laboratuvarı (Responsible and Ethical AI in Healthcare Lab-REAHL) hayata geçti.
REAHL, sağlık hizmetlerinde yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve uygulanmasıyla ilgili etik kaygıları ve zorlukları ele almayı amaçlıyor. Yapay zeka alanındaki hızlı ilerlemelerle birlikte, bu teknolojilerin güvenli, şeffaf ve etik bir şekilde tasarlanmasını ve kullanılmasını sağlamaya ihtiyaç doğuyor. REAHL, hasta güvenliğine, mahremiyetine ve özerkliğine öncelik veren yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve uygulanması konusunda işbirliği yapmak üzere yapay zeka, tıp ve etik alanlarındaki uzmanlardan oluşan çok disiplinli ekipleri, politika belirleyicilerle bir araya getiriyor.
Gerçek hayattaki pratik sonuçlar için
Bu yaklaşım, yapay zeka sistemlerinin tarafsız, şeffaf ve hesap verebilir olmasını ve hastaların haklarına ve değerlerine saygı gösterecek şekilde kullanılmasını kapsıyor. REAHL, sağlık hizmetlerinde etik yapay zeka kullanımı için dünyanın dört bir yanındaki tıp merkezlerine ve farklı bölgelere model oluşturacak bir çerçeve ortaya koymayı amaçlıyor.
REAHL, Hollanda’nın Ulusal Yapay Zeka İnovasyon Merkezi (Netherlands’ National Innovation Center for Artificial Intelligence-ICAI) tarafından resmi bir laboratuvar olarak konumlandırıldı. ICAI laboratuvarı, endüstri, kamu ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar ile bilgi enstitüleri arasında araştırmaya yönelik kapsamlı bir işbirliğinin ürünü olarak ortaya çıktı. ICAI laboratuvarları veri, uzmanlık ve kapasite gereksinimlerini karşılamayı ve elde edilen sonuçları gerçek hayatta pratik olarak kullanılabilir halde sunmayı amaçlıyor.
Rotterdam’daki Erasmus MC’de Yoğun Bakım Uzmanı olmanın yanı sıra Datahub’un fikir babası ve kurucu ortağı olan Yardımcı Doçent MD PhD Michel van Genderen, şunları söyledi: “Birlikte sadece yapay zeka teknolojileri geliştirmekle kalmıyor, aynı zamanda etik ilkeleri koruma ve inovasyon yoluyla hastaların refahına öncelik verme konusundaki taahhütlerimizle sağlık hizmetlerinin geleceğini şekillendiriyoruz. Sağlık hizmetlerinde ilk etik yapay zeka laboratuvarını kurmaya yönelik öncü çalışmalarımızla, yapay zeka teknolojisinin kullanımındaki temel dayanaklar olan şeffaflık, güven ve eşitlik ilkelerinin gözetildiği yeni bir hasta bakımı çağının önünü açıyoruz.”
Dr. van Genderen, SAS Veri Etiği Uygulaması Başkan Yardımcısı Reggie Townsend ile birlikte SAS Innovate ana sahnesinde 9 Mayıs günü açılış oturumuna katıldı. REAHL ve hasta bakımını nasıl iyileştireceği hakkında bilgiler verdi.
SAS aynı zamanda akademik sağlık sistemleri, akademik kuruluşlar, yapay zeka ve veri bilimi uzmanlarından oluşan bir topluluk olan Coalition for Health AI’nin (CHAI) kurucu üyeleri arasında yer alıyor. CHAI kısa süre önce Ulusal Tıp Akademisinin akademik tıp merkezleri, sağlık hizmetleri, teknoloji ve diğer endüstri sektörlerinden yapay zeka uzmanlarıyla birlikte yürüttüğü koordinasyon sonucunda sağlık hizmetleri için güvenilir yapay zekaya dair bir plan yayınladı. Ayrıca SAS’ın yanı sıra bir diğer CHAI üyesi olan dünyaca ünlü akademik tıp merkezi Duke Health, kısa bir süre önce araştırmalarında veri ve analitik ile yenilikçi ve iş birliğine dayalı sağlık çözümlerine odaklanacaklarını duyurdu.
SAS ve Microsoft’un hasta bakımını ve hasta bakım kapasitesini iyileştirmek, ameliyathanelerin, yoğun bakım ünitelerinin ve yatak kapasitesinin kullanımını optimize etmek amacıyla tüm hastanede veri odaklı uygulamalar geliştirmek, uygulamak ve izlemek için Erasmus MC ile kurduğu sistem hakkında daha fazla bilgiye bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz: https://www.sas.com/en_us/news/press-releases/2023/january/erasmus-mc-data-driven-hospital-of-the-future.html
Yapay zekanın vaatlerini keşfetmek üzere genişletilmiş SAS Veri Etiği Uygulaması
ChatGPT, Google Bard ve benzer üretken yapay zeka örneklerinin artması, toplumda yapay zeka konusundaki tartışmaları yeni bir seviyeye taşıdı. Pozitif yapay zeka uygulamalarını keşfetmek için SAS, kısa süre önce şirketin İyilik için Veri (Data for Good) ekibini de entegre ederek Veri Etiği Uygulamasını genişletti.
Townsend, şunları söyledi: “Yapay zekanın hızla ilerlemesiyle birlikte, insanları yaptığımız her şeyin merkezinde tutma konusunda gayret göstermeliyiz. Ancak gayemiz sadece geleceği güvence altına almak değil, yapay zekayı insanların hayatlarını daha iyi hale getirmek üzere kullanma fırsatlarını araştırmaktır.”
SAS İyilik için Veri (Data for Good) ekibi, yapay zekayı toplumun iyiliği için kullanmak adına kurumlarla iş birliği fırsatları yaratıyor. Örneğin ekip daha önce Brezilya’daki yağmur ormanlarının yok edilmesiyle mücadele etmek ve New York’taki konut ayrımcılığını araştırmak için kâr amacı gütmeyen kuruluşlarla iş birliği yapmıştı. Buna ek olarak SAS, nesli tükenmekte olan deniz kaplumbağalarının korunmasına yardımcı olmak amacıyla kitle kaynaklı yapay zeka ve makine öğrenimini devreye almak üzere UNC Galapagos Araştırmaları Merkezi ile birlikte çalışacak.
SAS hem şirket içerisinde hem de şirket dışında sorumlu inovasyonu uygulamaya koyuyor
Geçtiğimiz yıl SAS bünyesinde gerçekleştirilen inovasyon faaliyetinden bazıları şöyle sıralanıyor:
- Şirket, güvenilir yapay zeka platformu SAS® Viya®’yı yenilemeye ve geliştirmeye devam ediyor. SAS Viya, önyargı tespiti, açıklanabilirlik, karar denetlenebilirliği, modellerin izlenmesi, yönetişim ve hesap verebilirlik gibi güvenilir yapay zeka yeteneklerine sahip oluşuyla kamu kurumlarının sorumlu yapay zeka çabalarına olan güvenini artırıyor.
- Veri Etiği Uygulaması, şirketin dört bir yanından gelen sorumlu inovasyona ilişkin 200’den fazla danışmanlık talebini karşıladı.
- SAS, veri analitiği uygulayıcılarına sorumlu inovasyonun ne anlama geldiğini anlatan bir şirket içi eğitim programı başlattı. Katılımcılar, bu eğitimle sorumlu inovasyon ilkelerini ve SAS yazılımının analistlerin verilerle çalışırken özen gösterme yükümlülüğünü yerine getirmelerine nasıl yardımcı olduğunu öğreniyor. Eğitim yılın ilerleyen dönemlerinde kurum haricinde de sunulacak.
- SAS, Cary, NC’deki genel merkezinde Townsend’in görev yaptığı Ulusal Yapay Zeka Danışma Komitesi’nin toplantısına ev sahipliği yaptı. Townsend ayrıca EqualAI yönetim kurulunda da görev yapıyor.
- SAS, Business Roundtable’ın Amerikalı işletmelere, politika belirleyicilere ve düzenleyicilere sorumlu yapay zekaya olan ortak yolculuklarında rehberlik etmek amacıyla hazırladığı Sorumlu Yapay Zeka Yol Haritasına katkıda bulundu.